DN trốn đóng bảo hiểm, người lao động thành con tin?
Thùy Dung
 |
| Bà Phạm Thị Hải Chuyền trình bày dự thảo luật BHXH trước Ủy ban thường vụ Quốc hội - Ảnh: Thùy Dung |
(TBKSG Online) - Doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm ngày càng nhiều, người lao động dù cho đã đóng một phần bảo hiểm vẫn không được hưởng quyền lợi. Các đại biểu cho rằng trong Luật bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi cần có những quy định để bảo đảm lợi ích cho người lao động.
"Đừng để người lao động làm con tin"
Tại buổi họp Thường vụ Quốc hội về dự thảo sửa đổi, bổ sung luật BHXH diễn ra chiều ngày 18-4, Ông Mai Đức Chính - Phó Chủ tịch Tổng liên đoàn lao động Việt Nam cho hay, tình trạng doanh nghiệp nợ BHXH đang ngày càng lớn với tính chất rất nghiêm trọng. Tính tới nay, số nợ BHXH đã lên tới hơn 11.000 tỉ đồng trong tổng số 200.000 tỉ đồng tiền thu BHXH mỗi năm.
Hơn nữa, tình trạng doanh nghiệp chiếm dụng tiền đóng BHXH của lao động vẫn rất lớn nhưng xử lý như thế nào vẫn chưa được quy định thấu đáo trong Luật. Vừa rồi có khoảng 600 doanh nghiệp nước ngoài bỏ trốn, toàn bộ người lao động mất quyền lợi.
Ông Chính đề xuất: "Cần phải quy định trong Luật là khi người lao động thực hiện nghĩa vụ của mình thì họ phải được hưởng chế độ BHXH, còn việc giữa các ông chủ với cơ quan BHXH thì phải xử theo pháp luật chứ không thể để người lao động làm con tin được".
Bà Nguyễn Thị Minh - Tổng giám đốc BHXH Việt Nam cho hay, theo báo cáo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, hiện có khoảng trên 300.000 doanh nghiệp đang hoạt động nhưng chỉ gần 150.000 doanh nghiệp tham gia BHXH, chỉ chiếm 50%.
"Điều này tạo áp lực lớn đối với chúng tôi. Anh em ngành BHXH rất lo lắng nếu như không có chức năng kiểm tra, xử phạt thì khó có thể hoàn thành nhiệm vụ và không đảm bảo được chi trả lương hưu, và nhiều chính sách an sinh thiết yếu" - bà Minh bày tỏ.
Trước tình trạng này, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho hay, cần phải xem tính chất của BHXH là một đơn vị sự nghiệp, hay là đơn vị hành chính. BHXH là một đơn vị có số thu chi lớn như vậy thì cần phải là đơn vị sự nghiệp, quản lý nhà nước để có chức năng thanh tra, xử phạt.
Đồng tình với quan điểm trên, bà Trương Thị Mai - Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề Xã hội cho hay, nợ đọng BHXH rất lớn trong khi lực lượng thanh tra của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) lại quá mỏng. "Cần phải trao thêm quyền cho BHXH" - bà Mai nói.
Ông Phan Trung Lý - Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho hay BHXH phải có cơ chế thanh kiểm tra giống như cơ quan thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước như thuế, kiểm lâm, chứng khoán, hàng không... Hoạt động BHXH có nhiều vấn đề mà bản thân BHXH không có quyền kiểm tra thì không thể phát hiện và giải quyết.
Về vấn đề này, bà Phạm Thị Hải Chuyền - Bộ trưởng Bộ LĐTBXH cho hay, đây là vấn đề được bàn thảo nhiều, tuy nhiên, trong dự thảo Luật BHXH mới chỉ quy định BHXH chỉ là đơn vị sự nghiệp, được ủy quyền thanh tra từ Bộ LĐTBXH chứ không được trực tiếp tổ chức thanh tra.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng BHXH có làm một số nhiệm vụ thu và chi nhưng không phải là đơn vị sự nghiệp chỉ thu chi để tự nuôi sống bộ máy, nó là đơn vị nối dài của cơ quan quản lý nhà nước để thực hiện chính sách, do vậy cần có tổng kết đánh giá về hoạt động và tính chất của tổ chức BHXH để có những tính toán phù hợp cho chức năng thanh tra chuyên ngành.
Nâng tuổi nghỉ hưu lên 60 đối với nữ, 62 đối với nam
Dự thảo sửa đổi Luật lần này có quy định sẽ nâng tuổi nghỉ hưu của cả nam và nữ theo lộ trình như sau: từ năm 2016 trở đi, điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu của cán bộ, công chức, viên chức cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng tuổi cho đến khi đạt 60 tuổi đối với nữ và 62 tuổi đối với nam. Từ năm 2020 trở đi, điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu của các nhóm đối tượng còn lại cứ mỗi năm tăng thêm 4 tháng tuổi cho đến khi đạt 60 tuổi đối với nữ và 62 tuổi đối với nam. Riêng tuổi nghỉ hưu đối với lực lượng vũ trang thực hiện theo quy định của Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam và Luật Công an nhân dân.
Nhiều đại biểu đồng tình về việc tăng tuổi nghỉ hưu để kéo dài thời gian đóng, giảm thời gian hưởng BHXH nhằm tránh nguy cơ vỡ quỹ trong tương lai gần. Tuy nhiên, cũng nhiều đại biểu lo ngại việc tăng tuổi của nam và nữ cao như vậy có đảm bảo được năng suất lao động hay không.
Ông Mai Đức Chính của Tổng liên đoàn lao động Việt Nam đặt câu hỏi: "Các lao động nữ ở ngành dệt may, da giày, thủy sản ở tuổi 45, 50 đã không thể làm được việc rồi. Nếu chúng ta kéo dài tới 60 tuổi thì lao động nữ này có làm được không? Và nếu theo Luật mới, họ phải chờ tới 60 mới được nghỉ hưu thì giảm quyền lợi của người lao động khi họ đến tuổi mà không được nhận lương hưu."
Ông Chính đề nghị Quốc hội nên xem xét lại đối với khu vực hành chính sự nghiệp có thể cho phép tăng tuổi nghỉ hưu của nữ tới 60 tuổi nhưng đối với khu vực doanh nghiệp sản xuất thì vẫn giữ như bộ Luật lao động, tức chỉ 55 tuổi.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, vấn đề nâng tuổi nghỉ hưu chỉ là một con đường để giải quyết khó khăn về quỹ, cần được nghiên cứu thấu đáo hơn. Hơn nữa, lao động trẻ hiện rất dồi dào như hiện nay, nếu nâng tuổi nghỉ hưu thì lực lượng lao động này sẽ giải quyết như thế nào?
"Như nước Anh, nước Pháp kéo dài độ tuổi lao động lên 65-70 tuổi vì đẻ ít, dân số giảm. Bây giờ nước mình lao động trẻ nhiều nhưng 5-10 năm nữa lao động sẽ già đi. Đến lúc ấy người ta mới nâng tuổi hưu lên có được không?" - Chủ tịch Hùng đặt câu hỏi.
Đồng thời, tuổi về hưu phải tính đến đặc thù ngành nghề và đặc điểm cơ cấu dân số. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cơ quan soạn thảo, thẩm tra tập hợp thông tin, phân tích đầy đủ các khía cạnh kinh tế - xã hội - chính trị để quy định hợp tình, hợp lý.
Từ khoá: giải quyết doanh nghiệp kiểm tra quy định cơ quan quản lý nhà nước nhà nước bhxh đồng bảo hiểm bão tổng giám đốc lương hưu bảo hiểm xã hội lao động bảo hiểm bộ luật lao động người lao động quyền lợi quản lý nhà nước doanh nghiệp sản xuất luật bảo hiểm xã hội năng suất lao động dự thảo việt nam luật bảo hiểm